پشت پرده انتشار اخبار امنیتی متناقض چیست؟ | از زاهدان تا آزمایش موشکی؛ چرا روایت صداوسیما با دیگر رسانهها فرق دارد؟
رویداد۲۴| خبرگزاری «صدا و سیما»، در خبری با عنوان «اصلاح یک خبر» نوشت: شرایط در زاهدان عادیست و هیچ عملیات تروریستی صورت نگرفته و خبر منتشر شده درباره حمله به دادگستری زاهدان مربوط به مردادماه است.
این در حالی است که خبر اول را کمی قبلتر خبرگزاری باشگاه خبرنگاران یعنی رسانه وابسته به صداوسیما و تنسیم که نزدیک به سپاه پاسداران است؛ داده بودند! بر اساس این گزارشها، افراد مسلح ناشناس به دادگستری حمله کرده و نیروهای امنیتی و اورژانس در محل حاضر شدند. این خبر بلافاصله در شبکههای اجتماعی بازنشر شد و کاربران بسیاری آن را جدی تلقی کردند. ساعتی بعد، اما صداوسیما روایت کاملاً متفاوتی ارائه داد و اعلام کرد که اوضاع در زاهدان عادی است. تسنیم هم خبر اولیه را ویرایش و صداوسیما را به عنوان منبع خبر اعلام کرد. این تناقض باعث سردرگمی مخاطبان و واکنش گسترده در فضای مجازی شد و پرسشهای جدی درباره دقت و اعتبار خبررسانی صداوسیما ایجاد کرد.
اختلاف میان گزارش خبرگزاریهای اصولگرا و صداوسیما، روز گذشته نیز خبر ساز شده و بار دیگر ضعفهای ساختاری در کنترل انتشار خبر در ایران را آشکار کرد.
روز گذشته خبرگزاری فارس گزارشی از انجام آزمایش موشکی در چند شهر ایران منتشر کرد، خبری که به سرعت در شبکههای اجتماعی بازنشر شد و توجه افکار عمومی و تحلیلگران امنیتی را جلب کرد. ساعاتی بعد، صداوسیما اعلام کرد هیچ آزمایش موشکی انجام نشده و تصاویر منتشر شده صرفاً رد عبور هواپیما در ارتفاع بالا بوده است.
این تناقضهای پیدرپی، منتقدان را به واکنش واداشته است. امیرطاهر حسینخان، سردبیر پیشین ایرنا، با اشاره به این موضوع نوشت: «وقتی درباره رخدادهای امنیتی حساس، یک رسانه میگوید حمله یا آزمایش موشکی و صداوسیما روایت مخالف ارائه میدهد، این یک نقص ساختاری در کنترل و راستیآزمایی خبر است.»
کارشناسان رسانه معتقدند فارغ از صحت هر روایت، چندصدایی و انتشار گزارشهای متضاد در موضوعات حساس امنیتی، اعتماد عمومی را کاهش میدهد و به گسترش شایعه و تحلیلهای غیررسمی دامن میزند. انتظار افکار عمومی، ارائه روایت واحد، شفاف و بهموقع است تا از سردرگمی و سوءتفاهم جلوگیری شود.
لازم به ذکر است که انتشار متناقض خبر، علاوه بر اثر داخلی، میتواند تبعات بینالمللی نیز داشته باشد؛ همانطور که در جریان گزارش اخیر آزمایش موشکی و نگرانی مقامهای اسرائیلی و رسانههای خارجی دیده شد. این موضوع نشان میدهد که ناتوانی در ارائه گزارش دقیق و هماهنگ، نهتنها اعتبار رسانهای بلکه اعتبار کشور در مسائل حساس امنیتی را نیز تحت تأثیر قرار میدهد.
پیام روشن این رخدادها آن است که بدون اصلاح ساختارهای راستیآزمایی و کنترل انتشار خبر، صداوسیما همچنان در معرض بیاعتمادی عمومی خواهد بود و اخبار حساس، به جای روشن شدن، به منبع سردرگمی و تحلیلهای غیررسمی تبدیل میشوند.
